Ներածություն PHP ծրագրավորմանը

Յուրաքանչյուրս այս կամ այն կերպ, առօրյա մակարդակով զբաղվել ենք ծրագրավորմամբ։ Ամենապարզ օրինակը՝ զարթուցիչը կարգավորել ենք որոշակի ժամի վրա, որպեսզի ժամանակին արթնանանք։ Կան նաև բջջային հեռախոսներ, ավտոմատ լվացքի մեքենաներ, միկրոալիքային վառարաններ, սառնարանների ջերմաստիճանի կարգավորիչներ, հեռուստացույցների ժմչփեր և այլն։

Ցանկացած սարք, այդ թվում նաև համակարգիչը, իր աշխատանքում կատարում է այն հրահանգները, որոնք հատուկ գրված են մարդու կողմից։ Որքան բարդ է սարքը, այնքան ավելի շատ գործողություններ է այն կարողանում իրականացնել։ Այս պահի դրությամբ համակարգիչը համարվում է ամենաբարդ տեխնիկական սարքավորումը։ Այն կարող է լուծել ամենաբարդ խնդիրները։ Սակայն, որպեսզի համակարգիչը կարողանա լուծել այդ խնդիրները, մարդը պետք է նրան հատուկ ծրագիր գրի՝ ծրագրավորման որևէ լեզվով։
Ծրագրավորման լեզուները սկսեցին զարգանալ դեռևս 20-րդ դարի 50-ականներից։ Ներկայումս գոյություն ունի ավելի քան 2500 տարբեր լեզու և դրանց տարատեսակներ։ Շատ խնդիրներ հնարավոր է լուծել ցանկացած ծրագրավորման լեզվով։

Բոլոր ծրագրավորման լեզուները կարելի է բաժանել երկու խմբի՝ ցածր մակարդակի և բարձր մակարդակի։ Ցածր մակարդակի լեզուները (օրինակ՝ ասեմբլեր) հասկանալի են միայն համակարգչին և բարձր որակավորում ունեցող ծրագրավորողներին, ուստի դրանք կոչվում են «մեքենայական լեզուներ»։ Ծրագրեր գրելն այդ լեզուներով բավական բարդ ու ժամանակատար է։ Մեծ մասը ծրագրավորողների օգտվում են բարձր մակարդակի լեզուներից, որոնք ավելի հասկանալի են մարդու համար և հանդես են գալիս որպես միջնորդ՝ մարդու և համակարգչի միջև։ Դրանք պահանջում են «թարգմանիչ»՝ թարգմանիչ ծրագիր, որպեսզի համակարգիչը կարողանա հասկանալ։ Բարձր մակարդակի ամենահայտնի լեզուներն են Java, C++, PHP, ASP, Ruby, Python և այլն։ Դրանցից PHP և ASP-ն հիմնականում կիրառվում են վեբ ծրագրավորման մեջ։
PHP-ն համարվում է ամենապարզ ծրագրավորման լեզուներից մեկը։ Այն տեղ է զբաղեցնում ASP-ի և Ruby-ի միջև՝ պարզության և արդյունավետության տեսանկյունից։ Ուստի այն հիանալի է սովորելու համար դպրոցականների կողմից։ Բոլոր PHP տարբերակներում շարահյուսությունը (սինտաքսիսը) գրեթե նույնն է։ Դասավանդման համար հարմար է ցանկացած ազատ հասանելիությամբ PHP տարբերակ։

Ծրագրավորման լեզուներ

Ծրագրավորման լեզուն ֆորմալ նշանային համակարգ է (հրամանների հավաքածու), որը հասկանալի է համակարգչին։ Լեզուն պարունակում է լեքսիկական, շարահյուսական և սեմանտիկ կանոններ, որոնք կիրառվում են ծրագրերի ալգորիթմները գրելու ժամանակ։

Ծրագրավորման լեզուն նախատեսված է, որպեսզի համակարգիչը կարողանա հասկանալ՝ ինչ անել։ Դրանք արհեստական լեզուներ են՝ ի տարբերություն բնական լեզուների, որոնք մարդկանց շփման համար են։ Ծրագրավորման լեզուները ունեն սահմանափակ թվով «հիմնաբառեր» և խիստ կանոններ։

Նախքան բարձր մակարդակի լեզվով ծրագիր գրելն, անհրաժեշտ է կազմել խնդրի ալգորիթմ՝ քայլ առ քայլ գործողությունների պլան։ Այդ պատճառով այս լեզուներն հաճախ կոչվում են ալգորիթմական լեզուներ։ Ծրագիրը կարելի է գրել սովորական տեքստային խմբագրիչով (օրինակ՝ Բլոկնոտ), այնուհետև կոմպիլյատորի օգնությամբ վերածել մեքենայական կոդի՝ ստանալով գործարկվող ծրագիր։ Սակայն ավելի հեշտ է օգտագործել հատուկ ծրագրավորման միջավայրեր։

PHP-ի պատմությունը սկսվում է 1995 թվականից, երբ Ռասմուս Լերդորֆը (Rasmus Lerdorf) Perl լեզվով ստեղծեց պարզ հավելված, որը վերլուծում էր իր ռեզյումեի այցելությունները կայքում։ Երբ հավելվածը սկսեցին օգտագործել այլոք և պահանջարկը մեծացավ, Լերդորֆը անվանեց այն Personal Home Page Tools տարբերակ 1 և տարածեց բաց հասանելիությամբ։ Այդ պահից սկսվեց PHP-ի աննախադեպ տարածումը։

PHP-ն հարմար է ծրագրավորման ուսուցման համար՝ ոչ միայն ծրագրեր գրելու, այլ նաև խնդիրների լուծման մեթոդները հասկանալու տեսանկյունից։

Օգտագործված գրականություն՝

1. http://scholtro.narod.ru/metodika/DocMetod/Metod_posobie_PascalABC.pdf

Երեմին Օ.Ֆ․ — «Ծրագրավորման մեթոդական ձեռնարկ PascalABC լեզվով», 2009թ․

Հոդվածը ստեղծված է կրթական, գիտական և մշակութային նպատակներով։